تنها چند روز پس از اعلام توافق تجاری چین و آمریکا در شرایطی که پکن خود را برای برگزاری جشن‌های سال نو چینی آماده می‌کرد، انتشار یک خبر به سرعت به سرخط رسانه‌ها تبدیل شد.

کمتر از 10 روز پیش رسانه‌ها از کشف یک ویروس به شدت مسری در جنوب شرق چین خبر دادند و بلافاصله این خبر در همه رسانه‌ها منتشر شد.

در ابتدا اعلام شد که در شهر ووهان در جنوب شرق چین تعدادی از شهروندان به نوعی ویروس ناشناخته مبتلا گشته‌اند که برخی چینی‌ها نیز قربانی این بیماری شده و جان خود را از دست داده‌اند.

در همان روزهای نخست، ویروس ناشناخته نوعی از خانواده ویروس‌های کرونا معرفی شد که واکسن مقابله با آن وجود ندارد و از طرف دیگر به شدت نیز در حال شیوع به دیگر مناطق است.

این ویروس به شدت به دیگر مناطق جهان نیز تسری یافت و براساس آخرین آمار شب گذشته، تا کنون ۹ هزار و ۳۵۶ نفر در جهان مبتلا به ویروس واگیردار کرونا شده‌اند.

همچنین مواردی از ابتلا به این بیماری دستکم در ۱۵ کشور جهان دیده شده است و در بسیاری از مناطق قرنطینه‌هایی به اجرا گذاشته شده است.

در عین حال این ویروس تنها تاثیرات بهداشتی نداشته و خیلی زود تاثیرات اقتصادی و سیاسی آن نیز در حال نمایان شدن است.

افت قیمت جهانی نفت در پی شیوع کرونا

قیمت نفت در قیاس با چهارهفته پیش بیش از ۱۱ درصد سقوط کرده است و با شیوع ویروس کرونا قیمت طلای سیاه اینک به زیر ۵۷ دلار رسیده است.

این افت قیمت همزمان با آن صورت گرفته که سازمان جهانی بهداشت درباره شیوع ویروس کرونا در بیش از ۲۰ کشور جهان و اعلام وضعیت فوق‌العاده جهانی هشدار داده است .

در واقع ریزش قیمت نفت با اوضاع چین و شیوع ویروس کرونا در این کشور ارتباط دارد و بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران را نگران کرده است.

کاهش بهای نفت کشورهای تولیدکننده نفت را هم نگران کرده است. سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت اوپک نشست خود را که قرار بود در ماه مارس سال جاری برگزار شود به جلو انداخته و آن را در اوایل ماه فوریه برگزار خواهد کرد.

مقامات اوپک تلاش می‌کنند آسیب اقتصادی ویروس کرونا و تاثیر منفی آن روی تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی را ارزیابی کنند و بر کنترل نفت با کاهش تولید و عرضه آن به بازار جهانی تاثیر بگذارند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند اقتصاد چین در سه ماهه نخست سال به جای شش درصد فقط ۶ /۵ درصد رشد خواهد کرد آن هم به این شرط که چین بتواند با شیوع ویروس کرونا مقابله کند.
همه اینها خبرهای بدی برای اقتصاد جهانی به ویژه بازار نفت هستند زیرا چین مهم‌ترین مشتری نفت است. این کشور تقریبا ۱۴ درصد از تولید نفت جهانی را مصرف می‌کند.

با این حال، برخی کارشناسان امور نفت مثل مایکل سالدن، کارشناس "هولدینگ ونتوبل"، ابراز امیدواری کردند که به محض مقابله و کنترل ویروس کرونا قیمت نفت دوباره افزایش پیدا خواهد کرد.

تاثیرات اقتصادی کرونا بر چین

در صورت ادامه وضعیت اضطراری ناشی از شیوع ویروس کرونا احتمال کاهش نرخ رشد اقتصادی چین به میزان یک درصد وجود دارد. دشواری‌های اقتصادی چین می‌تواند تاثیری مخرب بر اقتصاد جهانی داشته باشد.

اقتصاد چین در سه‌ماهه نخست سال جاری از ثبات بیشتری برخوردار بود. توافق اولیه تجاری بین آمریکا و چین از جمله عوامل موثر در تثبیت وضعیت اقتصادی این کشور به شمار می‌آمد. پس از کاهش کم‌سابقه نرخ رشد اقتصادی چین در سه‌ماهه آخر سال گذشته میلادی، امید به بهبود وضعیت اقتصادی این کشور می‌رفت.

لازم به یادآوری است که نرخ رشد اقتصادی چین در سه‌ماهه آخر سال گذشته به شش درصد رسیده بود و چنین امری ظرف سه دهه گذشته بی سابقه بوده است.

مرکز اصلی شیوع بیماری کرونا شهر ووهان است. ووهان از منظر نقل و انتقال کالا از اهمیت بسیاری برخوردار است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان و از جمله شرکت‌های آلمانی بوش و وباستو از جمله در این شهر شعبه دارند. شعباتی که برای حمل کالا برای این شرکت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند.

اکنون این شرکت‌ها ناگزیر به تغییر مسیر حمل و نقل کالاهای خود شده‌اند. در دوره شیوع بیماری سارس، نرخ رشد اقتصادی چین حدود یک درصد کاهش یافت.

بر اساس ارزیابی تحلیگران مسائل اقتصادی این بار نیز، ویروس کرونا می‌تواند باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی چین بین نیم تا یک و نیم درصد گردد.

مهار ویروس سارس در چین هفت ماه طول کشید. هرگاه کنترل ویروس کرونا نیز چنین زمان‌بر باشد، می‌شود حدس زد که پیامدهای اقتصادی ناشی از آن گسترده‌تر از بحران ناشی از سارس گردد.

کرونا اقتصاد جهانی را متاثر می‌کند

پیامدهای اقتصادی تداوم وضعیت اضطراری ناشی از شیوع این بیماری را می‌توان بر اساس تجربه ۱۷ سال پیش برآورد کرد. در آن هنگام شیوع بیماری تنفسی سارس (SARS) اقتصاد چین را به بحران کشاند و بر کل اقتصاد جهان تاثیر نهاد. تجارت کمتر، کاهش شدید شمار مسافران به چین و از چین به دیگر کشورها و کاهش شدید بهای سهام از جمله پیامدهای شیوع ویروس سارس در در هنگ‌کنگ در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ بود.

تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی می‌تواند به مراتب شدیدتر از آن چیزی باشد که ویروس سارس باعث شده بود. در زمانی که شیوع ویروس سارس در هنگ‌کنگ بحران‌ساز شده بود، سهم چین در اقتصاد جهان حدود پنج درصد بود. حال آنکه امروز، سهم چین در اقتصاد جهان به بیش از ۱۶ درصد رسیده است.

از این رو، تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که یک سرفه مختصر چین برای بیمار کردن اقتصاد کل جهان کفایت می‌کند.

آمریکا خوشحالی خود را پنهان نکرد

در عین حال مقامات آمریکایی خوشحالی خود  را از شیوع کرونا پنهان نکرده‌اند. از جمله به تازگی «ویلبور راس»، وزیر بازرگانی آمریکا در گفتگو با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز به نقش ایالات متحده در شیوع این بیماری در چین اذعان کرد و گفت که شیوع کرونا در چین می‌تواند بازگشت مشاغل به ایالات متحده را تسهیل کند.

راس در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: "فکر می‌کنم این امر به تسریع بازگشت شغل‌ها به آمریکای شمالی کمک خواهد کرد." با این حال منتقدان دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از این اظهارات وزیر بازرگانی انتقاد کرده‌اند و دان بایر، نماینده کنگره آمریکا، اشاره به مزایای تجاری در زمان شیوع این ویروس مرگبار را زیر سئوال برده است.

شماری از اقتصاددانان هم اظهارات آقای راس را زیر سئوال برده‌اند. سیمون باپتیست از واحد اطلاعاتی اکونومیست در سنگاپور هم در مصاحبه با بی‌بی‌سی، اظهارات وزیر بازرگانی آمریکا را "عجیب و غریب" خوانده است.

او می‌گوید: "شرکت‌ها تصمیم‌های جدی و بلندمدت خود را بر اساس شیوع یک بیماری که ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد، نمی‌گیرند."

باپتیست می‌گوید این ویروس جدید ممکن است تاثیر منفی بر اقتصاد آمریکا بگذارد و در حقیقت، آمریکا یک بازنده خالص خواهد بود، چون با وجود همه مسایل، چین هنوز هم یک بازار بزرگ برای ایالات متحده است، بنابراین اگر رشد اقتصادی چین به طور قابل توجهی کند شود، این امر می‌تواند تأثیر مهمی روی آمریکا نیز بگذارد.

سوءظن‌ها نسبت به نقش آمریکا در شیوع کرونا

با اظهارنظر وزیر بازرگانی دولت ترامپ که در آن شیوع کرونا را به نفع اقتصاد آمریکا عنوان کرده بود، می‌توان احتمال داد که ممکن است شیوع این ویروس در نتیجه عملکرد انسانی و براساس یک برنامه‌ ریزی قبلی باشد.

در واقع به نظر می‌رسد اگرچه رشد منفی و تاثیرات منفی اقتصاد چین بر اثر کرونا می‌تواند بر اقتصاد آمریکا نیز تاثیرگذار باشد، اما در حال حاضر مقامات آمریکایی از جمله وزیر بازرگانی مزایای کوتاه مدت این بحران از نظر جذب فرصت‌های اشتغال از چین را مورد نظر قرار داده‌اند.

از سوی دیگر این مسئله با بزرگنمایی رسانه‌های آمریکایی و غربی نیز همسو است و گویی این رسانه‌ها در تلاش برای بحرانی نشان دادن اوضاع داخلی چین جهت ناامن نشان دادن سرمایه‌گذاری هستند و برهمین اساس نیز همواره رسانه‌های غربی پوشش گسترده‌ای از وضعیت چین در جریان شیوع کرونا را دنبال می‌کنند.